İhaleli İşlerde Çalışanların hakları ve çalışma şartları (Yapım)
Hemen paylaşınİhaleli İşlerde Çalışma
İlk olarak belirtmek gerekir ki, ihaleli iş olsun veya olmasın çalışanlar önce iş kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine tabidir. Diğer taraftan ihaleli işlerde çalışanlar, birtakım problemlerini doğrudan idareye ileterek, kısa sürede çözüm yoluna kavuşabilmektedirler.
Bu günkü yazımızda, Kamu kurum ve kuruluşlarına gerçekleştirilen ihaleli işlerde, yükleniciler uhdesinde çalışanların haklarını inceleyeceğiz.
İhaleli İşlerde Çalışanların Hakları
Ücret
Bilindiği gibi yükleniciler taahhüt ettiği işin belirli kısımlarını tamamlayarak ödeme almaya hak kazanmaktadırlar. Bknz. Yapım İhaleleri Sözleşme Uygulamaları Eğitimi (Hakediş)
[ads]
hakediş düzenlenmesi sırasında idareler; işin teknik şartnamelere ve projeye uygun yapılması veya mevzuat ile uyumlu olması gibi birçok parametreyi incelediği gibi; yüklenici veya alt yüklenici çalışanlarına ait ücretlerin ödenip ödenmediğini de araştırmalıdır.
İdarelerin ücret sorumluluğu, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten
önceki üç ay ile sınırlıdır.Yüklenici Alt Yüklenici Çalışanlarının Ücretinden de Sorumlu mudur?
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin o işte çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı doğrudan yüklenicinin sorumluluğundadır.
Ücreti Ödenmeyen Çalışan Ne Yapmalı?
Yapı denetim görevlisi, her hakediş döneminde çalışanlara ait bordroları yükleniciden ister. Ücreti ödenmeyen varsa yüklenici hakedişinden bu ücreti kesmek zorundadır. Bu yükümlülük, doğrudan İş Kanunundan ileri gelmektedir.
Hak ediş öncesi durum araştırması için idare tarafından yazılı ilan yapılıp, şantiye şefliği işyeri ilân tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere asılmak suretiyle duyurulmalıdır. Bu ilanda genel olarak; hakedişin ödeneceği, alacağı olanların idare makamına başvurması gerektiği belirtilmektedir.
Örnek İlan
Ücreti Ödenmeyen çalışan, idareye bu sırada başvuru yaparsa; son 3 aylık ücretini doğrudan işveren hak edişinden alabilir.
[ads]
Ücret Alacağı ile ilgili Sorun
Yukarıda yazılanlar mevzuat gereği uygulanmalıdır. Ancak, bazı yapı denetim elemanları, bu maddeleri usulen uygulamaktadır. (Mesela, hak ediş düzenlerken yüklenici ile arasında geçmiş tarihli ilan ve tutanak düzenlemesi gibi)
Böyle bir durumun hukuki olarak farklı yaptırımları olacağını bir kenara bırakırsak; çalışanlara bilinçli olmalı ve ücret alamadığını yine de idareye dilekçe ile bildirmelidir. Böylece, mağduriyet kayıtlara geçmiş olacak ve hak edişten kesilip tarafınıza ödenecektir.
İhaleli İşlerde Çalışanların Sağlık ve Güvenliğe İlişkin Hakları
Yükleniciler çalışanları için yürürlükte olan iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı hükümlerine uygun olarak her türlü sağlık ve güvenlik tedbirini almak zorundadır.
Ayrıca, çalışanlarına insana yaraşır şekilde yemek, dinlenme, yatıp-kalkma, meslek hastalıklarından korunma ve hastalık veya kaza halinde tedavileri konularında gereken her türlü imkanı sağlamalıdır.
Çalışanların İş Kazasına uğramaları
Tabiki bu konu İş Kanunu ve İş Güvenliği Kanunu gibi mevzuatlarda detaylıca incelenmiş. Kısaca belirtmek gerekirse, İş güvenliği tedbirleri alınmasına rağmen çalışanların kazaya uğraması durumunda; kazaya uğrayanların tedavilerine ilişkin giderler, iş başında veya iş yüzünden ölmesi durumunda; cenaze ve defin giderleri yükleniciye aittir. Ayrıca çalışanın tazminatı bakımından da genel olarak yine yüklenici sorumlu olmaktadır.
Yüklenicinin Çalıştırdığı Teknik Personelin İşe Uygun Olmaması
Yüklenicinin teknik ve yönetici personeli ile hizmetli, işçi ve alt yüklenicileri arasında her ne şekilde olursa olsun, iş başında bulunmasına engel durumları tespit edilenler, idare veya yapı denetim görevlisi tarafından yapılacak tebligat üzerine yüklenici tarafından derhal iş başından uzaklaştırılır.(Yapım İşleri Genel Şartnamesi 38.madde)
[ads]
Sonuç
Her ne kadar Kanun ve İlgili mevzuatla çalışanların hakları koruma altında olsa da, kamuya iş yapan yüklenicilerde çalışanlar, idarenin sorumluluk-denetim mekanizmasına sahip olma zorunluluğu ile haklarına daha hızlı kavuşabilmektedir. Ayrıca insana yakışır bir şekilde çalışmak için gereken sosyal imkanlar da özel sektörün geneline göre daha iyi denebilir.
Ancak birinin yararına olan bir şey diğerinin külli zararına olmamalıdır. Yüklenici, çalışanın haklarını gözettiği gibi çalışanlar da yüklenicilerin hak ve menfaatlerini korumak zorundadırlar. İş akitlerinde sözlü olarak ifade edilen bu durum, uygulamaya da mutlaka yansıtılmalıdır.
Yazımızı Faydalı bulduysanız, lütfen paylaşmayı unutmayınız.
—Online İhale Eğitimlerimiz—
Kamu İhale , E-Teklif, Metraj ve Yaklaşık Maliyet Kursu –İncele/Satın Al
Yapım İhaleleri Sözleşme Uygulamaları Eğitimi (Hakediş) –İncele/Satın Al
Yeni Birim Fiyat Tespiti ve Uygulamaları Eğitimi -(Yapım işleri) –İncele/Satın Al
Ülkemizin gelişmesi ve rekabet eşitliğinin sağlanması amacıyla, eğitimlerimizi olabilecek en düşük fiyattan sizlere sunuyor, faydalı olmasını temenni ediyoruz.
Kayıt ile ilgili sorularınızı whatsapp iletişim hattımızdan bize iletebilirsiniz.
