
Covid-19 ile Sözleşme İmza Süresi Uzatımı ve Teklif Geçerliliğinin Bitmesi
Bugünkü konumuz oldukça ilgi çekici !
Yazımızın konusu; Covid nedeniyle sözleşme imza süresini uzattıran isteklinin, teklif geçerlilik süresinin dolduğunu fark etmesi nedeniyle, bu süreyi daha fazla uzatmayacağını bildirmesi ve teminatı geri istemesi.
Peki bu bildirim karşısında idare nasıl davranmış? göreceğiz. Ama önce geçen sene covid-19 salgını ile ilgili Kamu İhale sürecini bir hatırlayalım.
Covid-19 ve Kamu İhaleleri Süreci
Hepimizin de bildiği gibi covid-19 salgınıyla, dünya geneli ve ülkemiz özelinde ciddi problemler yaşadık ve hala yaşamaktayız. Bu salgının mücbir sebep olarak kabul edilip edilmeyeceği; edilirse süre uzatımı , sözleşmenin yürütülmesi veya sözleşme feshi gibi konuların nasıl olacağı, aklımızdaki en önemli soru işaretleriydi. O zamanki ayrıntılı değerlendirme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Daha sonra konuyla ilgili; 2020/5 numaralı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayınlandı ve böylece yukarıda bahsettiğimiz bazı sorunlar açıklığa kavuşmuş oldu. İlerleyen süreçte ise, Kamu İhale Kurumu başta olmak üzere birçok kurum; mevzuat değişikliği ve duyurularla, salgının ihalelere etkilerini iyileştirmeye çalıştı.
Covid-19 ile Sözleşme İşlemleri
Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde; salgın nedeniyle sözleşme konusu işin ifasının imkansızlaşması (geçici veya kalıcı olarak) durumunda bu durumda olan isteklilerin idarelere yazılı olarak bildirmesi (belgelenmesi şartıyla); idarelerin de bu bildirileri nasıl değerlendirmesi gerektiği belirtilmektedir. Genelgede ayrıca Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 10.maddesine atıf yapılmaktadır.
Kanuna göre mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller ise şunlardır; Doğal afet, Kanuni grev, Genel salgın hastalık, Kısmî veya genel seferberlik ilânı ve KİK tarafından belirlenecek benzeri durumlar.
Bu gibi hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;
- Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
- Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,
- Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması gerekmektedir.
Yazımızın Konusu Olay
Kamu İhale Kurumunun 2021/MK-338 numaralı kararında ilgili olay belirtilmektedir. Özetleyerek size aktarmak istiyorum.
İhale, 11.09.2020 tarihinde gerçekleştirilmiş ve istekli 20.11.2020 tarihinde sözleşmeye davet edilmiş. Ancak istekli, covid-19 temaslısı olduğundan sebeple; 26.11.2020 ve 27.11.2020 tarihinde sözleşme imzalama süresinin uzatılması talebinde bulunmuştur. Bunun üzerine idare, sözleşme imzalama süresini 12.12.2020 tarihine kadar uzatmıştır.
Yine istekli covid-19 hastası olması nedeniyle 11.12.2020 tarihinde yine süre uzatımı istemiştir. Gerekçesi ise; şirketi temsile yetkili başka bir kişinin bulunmamasıdır. Bu talep üzerine, sözleşme süresi 2.kez uzatılmıştır.(18.12.2020) İdarece tebliğ edilen yazıda da ; Başvuru sahibinin talebi üzerine sözleşme imzalanması için verilen ek sürelerin 90 günlük teklif geçerlilik süresini bağlamayacağı belirtilmiştir.
Bu arada teklif geçerlilik süresinin 08.12.2020 tarihinde sona erdiği istekli tarafından fark edilmiş ve 17.12.2020 tarihinde (Uzatılmış sözleşme imza tarihinden 1 gün önce) idareye başvurarak; teklif geçerlilik süresinin dolduğunu, bu süreyi uzatmayacağını ve geçici teminatının iadesini talep etmiş. Tabi idare bu talebi kabul etmemiş istekli de sonuç alamayınca; idare mahkemesine dava açmıştır.
Asıl anlaşmazlık; isteklinin teklif geçerlilik süresinin dolduğu tarihten 3 gün sonra (11.12.2020) yapmış olduğu sözleşme süre uzatımı talebinin, teklifin geçerlilik süresini uzatıp uzatmadığı ve sözleşme imzalamak zorunda bırakıp bırakmadığı hususunda toplanmaktadır.
İdare mahkemesi; teklif geçerlilik süresinin, koşulları değiştirmemek şartı ve isteklilerin kabulü ile, en fazla ihale dokümanında belirtilen süre kadar uzatılabileceğini belirterek istekliyi haklı bulunmuştur.
Nihai Danıştay Kararı
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17.06.2021 tarihli ve E:2021/2026, K:2021/2364 sayılı kararında;
‘‘… kamu ihale mevzuatında, teklif geçerlilik süresinin uzatımı noktasında, idarenin ihtiyaç duyması, teklif ve sözleşme ve şartlarının değiştirilmemesi ve isteklinin süre uzatımını kabul etmesi şeklinde üç şartın yer aldığı ve bu üç şart birlikte gerçekleştiği takdirde teklif geçerlilik süresinin uzatılabileceği açıktır. Teklif geçerlilik süresinin dolması durumunda, ihale sürecine devam edilip edilmeyeceği hususundaki takdir yetkisi idareye, sürece devam edildiği takdirde süre uzatımı talebini kabul edip etmeme hususundaki takdir hakkı ise tamamen istekliye aittir…”,
”…davacının talebi üzerine uzatılan sözleşme süresinin teklif geçerlilik süresini aştığı bir tarih olan 11/12/2020 tarihinde, teklif geçerlik süresi dolduğu halde, davacı tarafından tekrar sözleşme süresinin uzatılması yönünde talepte bulunulduğu, bu haliyle davacının kendi talebi ve kendi beyanıyla ihale sonucunda yüklendiği taahhüdüne bağlı olduğu yönündeki iradesini açıkça ortaya koyduğu, böylece teklif geçerlilik süresini uzatma iradesinin mevcut olduğu anlaşılmakta olup bu durum, teklif geçerlilik süresinin uzatılması için gerekli olan son şartın da yerine geldiğini göstermektedir.
Öte yandan, davacının 17/12/2020 tarihli, teklif geçerlilik süresini uzatmak istemediğine ve sözleşme imzalamayacağına ilişkin başvurusu incelendiğinde ise sözleşme uzatımına ilişkin ikinci talebin yapıldığı 11/12/2020 tarihi ile 17/11/2020 tarihi arasında, davacının iradesindeki bu köklü değişikliği açıklamaya imkan verecek maddi veya hukuki herhangi bir değişikliğin vuku bulmadığı, davacının ikinci uzatım talebi üzerine belirlenen 18/12/2020 tarihinin, son sözleşme tarihi olarak belirlendiği, taraflar arasındaki karşılıklı iradelerin buna göre teşekkül ettiği görülmektedir.
Bu itibarla, mevzuatta ve ihale dokümanında belirtilen yükümlülüklerine aykırı olarak süresi içerisinde sözleşme imzalamayan davacının itirâzen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir…” şeklinde karar alınmıştır.
İlgili karara ulaşmak için Tıklayın
Sonuç ve Değerlendirme
Eğer istekli idarenin ilk süre uzatım tarihinden (12.12.2020) önce teklif geçerlilik süresinin 08.12.2020’de dolduğunu fark edip süreyi uzatmayacağını bildirse idi, şuanda Danıştay tarafından da haklı görülecekti. Ancak bunu geç fark ederek bunun yerine 2.uzatım talebini, teklif geçerlilik süresi bitiminden sonra yapmıştır. Bu yüzden bir nevi yüklenimine bağlı olduğu iradesi ortaya koymuştur.
(İndirimli) Online Eğitimlerimiz